Blog

Östrojen: Kadınların Wellbeing Kraliçesi

Östrojen kadınlarda çok önemli fonksiyonlar gösteren bir cinsiyet hormonudur. Ön maddeleri yumurtalıklarda veya adrenal bezde yapılan erkek seks hormonlarıdır; androstendion ve testosteron.
Üç temel formu vardır:
E1-Östron- Menopoz döneminde yağ dokusunda yapılır. Lokal olarak meme, kemik, beyin gibi organlarda da sentezlenir.
E2: Östradiol: Ergenlikten menopoza kadar vücudumuzdaki en aktif östrojen formudur. Büyük ölçüde yumurtalıklarda yapılır.
E3: Östriol: Gebelikte plasenta tarafından üretilir. En zayıf etkili östrojendir.
Östrojen her ay yumurtlamamızda ve rahimin olası bir gebelik için hazırlanmasında işlev görür.
Bunun yanısıra östrojen;
Hücre büyümesini uyarır; kalp-damar sağlığını korur; kemiklerin güçlü olmasına yardımcı olur; bağışıklık sistemini güçlendirir; inflamasyonu kontrol eder; metabolizmayı dengeler; adet döneminde yumurtlama öncesi iştahı azaltır; dinlenme halindeki enerji tüketimini artırır; kalça bölgesindeki yağ birikimini artırırken karın bölgesinde yağlanmayı azaltır; beyni ve zihinsel fonksiyonları korur ve kadınların sağlıklı ve parlayan bir cilde sahip olmasını sağlar.
Östrojen duygusal ruh halinin önemli belirleyicilerindendir. Ayrıca parasempatik sistemi, yani vagusu aktive eder; sosyalleşme ve diğerleriyle sağlıklı ilişkiler kurmamıza yardımcı olur; sağlıklı bir stres yanıtı vermemize de yardım eder. 

Östrojenin bu önemli etkileri menopozda neredeyse kaybolur. Östrojen eksikliğine bağlı sıcak basmaları, vajinal kuruluk, idrar yolları enfeksiyonları, kilo alma, karın yağlarının artması, uyku sorunları, ruh hali değişiklikleri, zihinsel fonksiyonlarda yavaşlama, vagal tonda zayıflama, kalp-damar hastalıkları gibi sorunlar ortaya çıkar.
Östrojen eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan sorunları  çözmenin en etkili yolu aşağıdaki uygulamaları yaşamımıza adapte etmektir:
1) Temiz, bol lifli, gökkuşağı renklerinde, omega-3 içeren, bitkisel proteini ve zeytinyağı bol, hayvansal proteini düşük beslenmek (örn Akdeniz Diyeti)
2) Susuz kalmamaya dikkat etmek (30 ml/kg/gün)
3) Kilo kontrolü yapmak, ne çok zayıf ne de aşırı kilolu olmamak
4) Aralıklı oruç programını uygulamak
5) Bol zorlayıcı fiziksel ve bilişsel egzersiz yapmak
6) Kaliteli ve yeterli uyku uyumak
7) Sigara içmemek, alkolü sınırlamak
8) Zihin-beden dengesi için solunum egzersizleri yapmak
9) Stres yönetimi için meditasyon yapmak
10)  Vagal egzersizleri uygulamak (Bkz “vagusa mektup” ve “vagal egzersizleri yaşamımıza uyarlamak” başlıklı yazılarım)
11) Bol bol sosyalleşmek ve doğada vakit geçirmek


Dengede ve mutlu kalın!
Kaynaklar:
1) Clegg DJ. Minireview: The Year in Review of Estrogen Regulation of Metabolism. Molecular Endocrinology 2012,  26, 1957–1960.
2) Pines A. Lifestyle and diet in postmenopausal women. CLIMACTERIC 2009, 12(Suppl 1),62–65.
3) Pines A and Berry EM. Exercise in the menopause – an update. CLIMACTERIC 2007, 10 (Suppl 2), 42–46.
4) Saleh TM, Connel BJ. 17β-Estradiol modulates baroreflex sensitivity and autonomic tone of female rats. Journal of the Autonomic Nervous System 2000, 80, 148–161.
5)  Yoshany N, Mahmoodabad SSM, Bahri N, Moori MK, Hanna F. Association between Lifestyle and Severity of Menopausal Symptoms in Postmenopausal Women. Electronic Journal of General Medicine 2020, 17(5), em222 e-ISSN: 2516-3507.

Vahide Savcı

27/01/2022